Artystyczne spojrzenie

Od pewnego czasu przyglądam się ławkom. Są wszędzie, można je zobaczyć w całej Polsce na przystankach. Nie da się z nich skorzystać ani ich zniszczyć, bo są jedynie wizerunkiem ławki, ideą ławki, którą można obejrzeć i zastanowić się. Na przykład dlaczego ta ławka ma kolce, dlaczego ostre szpikulce zdobią siedzisko i oparcie. I dlaczego te szpikulce są czarne, a otoczenie ławki tak soczyście, wiosennie zielone. Jest to zatem ławka do myślenia. Stojący na przystanku ludzie zerkają na nią czasem i pewnie myślą: "O co chodzi?". Bo ta ławka nie reklamuje siedzenia. Jest ławką nie do siedzenia, lecz do patrzenia. Skąd się wzięła? Jest to praca, która wygrała na 15. konkursie  Galerii Plakatu AMS ogłoszonym przez agencję reklamy outdoorowej ams. Projekt studenta III roku wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu imienia Kopernika w Toruniu Adriana Gruszeckiego. Praca lapidarna i spójna, niepokojąca i skłaniająca do myślenia. Hasło przewodnie konkursu to "Przestrzeń w...

Artur Grottger to jeden z najbardziej rozpoznawalnych twórców patriotycznego nurtu w XIX - wiecznej sztuce polskiego romantyzmu. Urodzony 11 listopada 1837 roku na Podolu, był synem uczestnika powstania listopadowego, oficera ułanów i  jednocześnie malarza z zamiłowania, który miał za sobą studia na akademii wiedeńskiej. Po ojcu odziedziczył  talent rysunkowy i malarski. Jedną z pierwszych akwarel, jakie namalował mając 14 lat, zakupił sam cesarz Franciszek Józef, który ufundował  dla genialnego młodzieńca specjalne  stypendium, umożliwiające mu dalsze kształcenie. Artystyczną edukację rozpoczął we Lwowie u Jana Maszkowskiego. Nie bez znaczenia były też konsultacje u znanego polskiego malarza Juliusza Kossaka. Artystyczne studia  kontynuował w Krakowie, pod kierunkiem Wojciecha Stattlera i Władysława Łuszczkiewicza  oraz w Wiedniu u takich artystów jak Karl Mayer czy Karl von Blaas. Jako ilustrator zaczął też współpracę z popularnymi pis...

W katowickim BWA otwarto wystawę "Koń trojański" , prezentującą dzieła czterech  śląskich artystów związanych z katowicką Akademią Sztuk Pięknych, którą ukończyli u schyłku lat 80. Kuratorem jest historyk  sztuki Jarosław Świerszcz, który pod pseudonimem Ingmar Villqist przez ostatnie lata dał się poznać jako dramaturg ("Noc Helvera","Beztlenowce"). Tytuł ekspozycji nawiązuje do cyklu tekstów, jakie  pisał dla katowickiej Gazety Wyborczej. Kim są uczestnicy wystawy?  Pierwszy malarz, na którego prace można się natknąć tuż po wejściu do galerii, to Piotr Naliwajko . Artysta oskarżany o obsceniczność, pornografię, kontrowersyjne podejście do tematów religijnych (namalował m.in. Matkę Boską jako lalkę Barbie i  przybycie Chrystusa do Chorzowa), lubujący się w nagości i to nie tej artystycznie wyidealizowanej, pięknej, lecz realistycznie wulgarnej. Twórca nieformalnej grupy Tercet Nadęty Czyli Całkiem Nowi Dzicy Normalni Dadaiści, miał ponad 100...

Jaroslav Vonka urodził się w Czechach i od dziecka chciał zostać kowalem, a że miał ku temu zdolności w końcu dopiął swego. Z rodzinnych Horzic przybył do Breslau w 1903 roku, po długiej wędrówce. Był i w Niemczech i Rosji, a nim trafił do Wrocławia zahaczył też o Kraków, gdzie płacono mu zbyt słabo, by mógł się utrzymać, dlatego zdecydował się ruszyć dalej. Wciąż doskonalił warsztat i jako rzemieślnik zyskał sporą renomę. Gdy we Wrocławiu w Miejskiej Szkole Rzemiosła Artystycznego (mieściła się przy ulicy Bernardyńskiej, obok obecnego Muzeum Architektury) poszukiwano nauczyciela kowalstwa do klasy metaloplastyki, natrafiono w końcu na Vonkę, którego wszyscy zleceniodawcy wychwalali jako twórcę wysokiej klasy wyrobów kowalskich. Czeski kowal został nauczycielem, a po latach także profesorem w MSRA, co trzeba przyznać nie zdarzało się często. Mieszkał przy ulicy Mazowieckiej, nieopodal szkoły, w której uczył i pracował na zlecenie zarówno dużych instytucji jak i prywatny...

Miłość i śmierć, seks i rozkład, zmysłowość i odraza. Barok i surrealizm.  Kobiety, które są jedynie ciałami, seksownymi, pełnymi życia, niewyretuszowanymi jak we współczesnych fotografiach zakochanych w photoshopie pstrykaczy. Nikt tak jak on nie potrafił rysować kobiet. No może Rubens, którego czcił bałwochwalczo. Franciszek Andrzej Bobola Biberstein Starowieyski, urodzony w Bratkówce w 1930 roku, malarz, rysownik, plakacista, scenograf, reżyser teatralny. Bohater filmu "Bykowi chwała" i  jeden z aktorów w "Dantonie" i "Strukturze kryształu". Jako jedyny Polak miał za życia indywidualną wystawę w prestiżowej MOMA w Nowym Jorku. Twierdził, że widz oczekuje od artysty, by go zgorszyć, obrazić i zaszokować. Jego  Teatr Rysowania bulwersował, bo przy publiczności malował nagie modelki, którym daleko było do anorektyczek chodzących dziś po wybiegach i współczesnych fashion victim chwalących się coraz bardziej wychudzonymi sylwetkami. Na wystaw...

Teodor Axentowicz urodził się w  siedmiogrodzkim Braszowie w 1859 roku i zasłynął jako malarz pięknych kobiet. Paryżanki i krakowianki z rozkoszą pozowały do portretów, na których wyglądały po prostu wspaniale - wytworne, subtelne, o alabastrowej cerze i zamyślonych przejrzystych oczach. Malował Sarę Bernhardt i słynącą z urody córkę redaktora naczelnego Le Figaro Henriettę Fouquier, a także żonę - Izę  Giełgud pochodzącą z litewskiego rodu osiadłego w Anglii. Kiedy kilka lat temu odwiedzałam w Krakowie moją przyjaciółkę, która wynajmowała pokój u starszej pani, ze zdumieniem zobaczyłam, że na dawno nie malowanej ścianie wisi portret Axentowicza - prześliczna młoda kobieta, zadumana, w półpostaci. Dowiedziałam się jedynie, że obraz był w rodzinie starej krakowianki od lat. Nie ośmieliłam się zapytać, czy to jej własny portret z czasów młodości. Obrazy Axentowicza, jak sądzę, można znaleźć w wielu domowych kolekcjach w Krakowie. Obecnie również na aukcjach cieszy...

Malarz Max Wislicenus (1861-1957) miał dwie żony. Najpierw poślubił Else, utalentowaną artystkę hafciarkę. Był już wtedy uznanym  twórcą, który co prawda urodził się w Weimarze, ale po studiach w Dusseldorfie, największe sukcesy odnosił w środowisku artystycznym Monachium. Miał 35 lat, kiedy dostał propozycję objęcia katedry rysunku na uczelni artystycznej w Breslau, jak w owym czasie nazywano Wrocław. Został tu przyjęty jak gwiazda - panie z towarzystwa z chęcią pozowały mu do portretów, a jego przyjacielem został słynny architekt Hans Poelzig, który zaprojektował m.in. Pawilon Czterech Kopuł, który możemy dziś oglądać w Parku Szczytnickim, w pobliżu  Hali Stulecia Maxa Berga. I wtedy poznał jeszcze bardziej utalentowaną niż żona początkującą artystkę, Wandę, która była jego studentką. Flirt z niezwykle urodziwą Polką przerodził się w płomienny romans, który przetrwał lata. Gdy o 17 lat młodsza artystka uciekła przed uczuciami niemieckiego malarza w Karkonosze,...