"Chwilami myślę, że śnię" - zapowiedź Cracow Art Week 2025

 

Już wkrótce Cracow Art Week po raz kolejny odbędzie się w Krakowie. W dniach 24-30 kwietnia 2025 roku ponownie wypełni sztuką przestrzenie krakowskich galerii,  pracowni, a także nietypowych przestrzeni publicznych i niepublicznych. KRAKERS od 2012 roku promuje sztukę współczesną w przestrzeni Krakowa, tworząc platformę komunikacyjną, edukacyjną, informacyjną i promocyjną oraz miejsce spotkań ośrodków sztuki niezależnej i mieszkańców miasta.

„Chwilami myślę, że śnię”. I co dzień rano otwieram tę samą księgę i czytam te same słowa, by pogłębić moją wiedzę istotną. I z niej to czerpię pożywienie codzienne dla ducha, a samotny jestem jak pająk w swej sieci. Takim będę do śmierci.

Hasło przewodnie nadchodzącej XIV edycji KRAKERSa pochodzi z "622 upadków Bunga" Stanisława Ignacego Witkiewicza – powieści z pogranicza autobiografii i autofikcji, którą wydano dopiero trzydzieści trzy lata po  śmierci artysty w 1939 roku. Zapożyczając zdanie z tej pracy, organizatorzy chcą oddać hołd Witkacemu w sto czterdziestą rocznicę jego urodzin. Zarazem zależy im jednak na tym, by w dialogu z jego twórczością zastanowić się nad wartością rozmaitych autonarracji w sztuce najnowszej.

Aluzje do osobistych doświadczeń Witkacego są rozsiane w całej jego twórczości. W jego tekstach literackich – i to nie tylko w "622 upadkach Bunga" – można odszukać wiele anegdotycznych odniesień do jego życiorysu, które pisarz wplatał w losy fikcyjnych bohaterów. Zwyczaj ten niewątpliwie przyczynił się do mitologizacji jego autora, a zarazem – do uprzywilejowania neoromantycznych tropów interpretacyjnych w lekturze jego prac. Autonarracje Witkacego utożsamiano stosunkowo często z autostylizacjami na późno-młodopolskiego enfant terrible, dekadenta i ekscentryka. Obecnie można przyglądać się jednak jego twórczości z nieco innej perspektywy – tj. jako wyprzedzającej współczesne zwroty ku autoetnografii i autoteorii zarówno w literaturze, jak i sztukach wizualnych czy performatywnych. W swoich próbach poszerzania granic świadomości, obsesyjnym niemal zwyczaju samoobserwacji, jak również w swojej gotowości do konfrontowania utartych koncepcji filozoficznych czy politycznych z jednostkowym doświadczeniem, Witkacy wydaje się bardzo bliski wielu współczesnym twórcom. „Chwilami myślę, że śnię” to zdanie, w którym odbija się przy tym doświadczenie alienacji charakterystyczne zarówno dla lat na przednówku I wojny światowej – kiedy powstały "622 upadki Bunga" – jak i dla świata współczesnego. Realistyczne aspekty utrwalonych w formie beletrystycznej przeżyć  Witkacy deformuje i przesłania filozoficzną narracją. Jego bohaterowie robią wszystko, aby swój świat udziwnić, odrealnić. Artyści tworzą dzieła, które są nośnikami ich własnych poglądów, wyrazem osobistych postaw. Opowieść o destrukcyjnej miłości ukazuje nurtujące młodego twórcę problemy ideowe: konflikt fizyczności z metafizyką, zderzenie z pozorami i urojeniami, utrata nadziei, potrzeba miłości i przyjaźni, bliskości fizycznej i duchowej z drugim człowiekiem.

Twórczość wielu artystów dowodzi, że autobiografie, autofikcje i autoteorie nie odzwierciedlają jedynie subiektywnych doświadczeń, ale są również cennymi narzędziami poznania. Nowa szczerość, autoetnografia, intymistyka, transgresja i autokreacja – choćby związana z dragiem – to tylko kilka przykładowych kierunków, które  eksplorowane będą w tegorocznej edycji KRAKERSa.

Organizatorem Krakers 2025 jest Fundacja Wschód Sztuki

Artystyczne spojrzenie jest ponownie jednym patronów medialnych Cracow Art Week.