Droga do ukrytego ogrodu - wystawa Daniego Karavana

Dani Karavan to izraelski artysta, który urodził się w 1930 roku w Tel Awiwie. Jego rodzice wyemigrowali ze Lwowa przed II wojną światową. Ojciec Daniego to sławny w Tel Awiwie architekt krajobrazu. Początkowo Dani Karavan  zafascynowany był malarstwem, które studiował już jako kilkunastoletni chłopak w Izraelu, a następnie w Italii, gdzie zainteresowały go freski i mozaiki. Studia kontynuował w Paryżu.
Po powrocie do kraju zajmował się scenografią teatralną, w tym szczególnie projektowaniem dla teatrów tańca. Dostał nawet zaproszenie ze słynnego nowojorskiego teatru prowadzonego przez amerykańską choreografkę Marthę Graham. Potem jednak bardziej zainteresowała go rzeźba.
W ciągu ponad 60 lat pracy twórczej zaprojektował wiele pomników, które określane bywają jako site specific.  Dostosowane do konkretnego miejsca w plenerze lub muzeum, w założeniu mają  zachęcać widza do aktywnego oglądania, dotykania, wchodzenia w przestrzeń, która  je otacza.
Powstało wiele takich realizacji.  Do najbardziej znanych należy pomnik Brygady Negev z lat 60. XX wieku, a także  pomnik  filozofa Waltera Benjamina w  Portbou - miejscu, gdzie w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach popełnił samobójstwo,  obawiając się aresztowania przez Gestapo (1994), czy  wstrząsająca Studnia Pamięci w Berlinie (2012).
W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie można obejrzeć, po raz pierwszy w Polsce, wystawę prac tego artysty - projektów, modeli, szkiców, filmów pokazujących jego monumentalne realizacje. Zaakcentowane zostały także związki z Tadeuszem Kantorem, z którym Dani Karavan przyjaźnił się przez wiele lat.
Gigantyczne projekty Karavana często realizowane były przez wiele lat.  Jeden z najpiękniejszych -Kikar Lewana, czyli Biały Plac w  Parku Edith Wolfson w Tel Awiwie powstawał  przez ponad 11 lat i nawiązywał do modernizmu z lat 30., jaki promowany był przez niemiecką szkołę projektowania Bauhaus. Wykonany z białego betonu, w którego zgeometyzowane bloki precyzyjnie wkomponowana jest roślinność, usytuowany jest na szczycie  wzgórza.
Związki prac Daniego Karavana z naturą są bardzo silne. Nic dziwnego, że znakomicie udało mu  się połączyć idee czystej zgeometryzowanej formy dzieł sztuki i  subtelnego piękna surowej natury w Japonii, gdzie powstały realizacje "Drogi do Ukrytego Ogrodu"  w  Parku Sztuki  w Sapporo i "Las Sztuki" Murou oraz Bereszit w skansenie Kirishima. Sposób odczuwania krajobrazu i harmonijne wtapianie dzieła rzeźbiarskiego o monumentalnych nierzadko rozmiarach jest tym co łączy izraelskiego artystę i Japończyków. Doskonale zsynchronizowane realizacji zaprojektowanych przez człowieka z dziełami natury ułatwiają widzowi kontemplację i skłaniają do zadumy. Japończycy projektują swoje ogrody jako miejsca spokoju i wyciszenia. Realizacje Daniego Karavana  znakomicie wpisują się w ten sposób myślenia.
Ekspozycję "MAKOM. Dani Karavan. Esencja miejsca" warto obejrzeć, a zwłaszcza filmy prezentujące  realizacje izraelskiego artysty in situ. Nigdy wcześniej nie zetknęłam się z tymi pracami, nie widziałam  ani berlińskiej Studni Pamięci usytuowanej przed  Bundestagiem ani też jego francuskich  dzieł w Cergy Pontoise, trudno mi zatem  było wyobrazić sobie skalę jego projektów, które w zestawieniu z niewielkimi rozmiarami ludzi wydają się ogromne, a jednak zachęcają  do wejścia w otaczającą je przestrzeń.
Wystawa czynna będzie do 20 września 2015 r.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Brawurowa premiera "Manekinów" w Operze Wrocławskiej

"Staram się zbytnio nie intelektualizować swojego malarstwa" — wywiad z argentyńskim malarzem Alejandrem Mariottim

"Flamenco to sposób bycia, śmiechu...kochania..." – wywiad z artystą flamenco FARRU